Sinds maart zonder loon. Geen werk meer. En ondertussen studeren. Dit overkwam mij de afgelopen periode.
Ik ben een twintigjarige student met een bijbaan als examentrainer en ik ben onder andere actief bij de Nationale Jeugdraad. De examens zijn niet doorgegaan, dus al mijn trainingen werden gecanceld. Ik kom - door mijn juridisch goed dichtgetimmerde contract – niet in aanmerking voor (corona)regelingen en ik heb ook geen recht op een WW-uitkering. Dat was flink balen. Toch mag ik eigenlijk niet klagen.
Ik woon nog bij mijn ouders, dus boodschappen of huur zijn voor mij geen issue. Ook mijn studie betaal ik niet zelf. Dat betekent dat ik geen studieschuld opbouw en straks hopelijk minder moeite ondervind met het afsluiten van een hypotheek. Echter, zonder dit sociale en financiële vangnet zou ik nu ver van huis zijn. Om mij heen zie ik dan ook leeftijdsgenoten die het zwaar hebben. De coronacrisis hakt erin. De zogenaamde ‘uitgestelde generatie’.
In 2019 bleek uit een verkenning van de Sociaal Economische Raad (SER) dat jongeren mijlpalen steeds meer uitstellen (zoals het vinden van een vaste baan, het kopen van een huis, trouwen, kinderen krijgen). Volgens jongerenbeweging Coalitie Y heeft dit onder meer te maken met de ongelijke positie van jongeren in het onderwijs, op de arbeidsmarkt en op de woningmarkt. Vakbonden CNV, FNV en VCP constateren nu dat door de coronacrisis de situatie van jongeren nog meer verslechtert.Begin maart kondigde het kabinet een steunpakket aan om zoveel mogelijk banen te kunnen behouden (de NOW-regeling). Dit heeft het banenverlies enorm beperkt (RTL Nieuws, 20 mei 2020).
Uit cijfers van het CBS blijkt dat er toch vooral veel jongeren zijn die hun baan kwijt zijn. Hoe kan dat?Volgens vakbond CNV is de NOW-regeling niet bedacht op flexwerkers, oproepkrachten en uitzendkrachten. Veel vaste banen zijn door de regeling gespaard, maar juist jongeren hebben vaak een flexcontract, werken op oproepbasis of als uitzendkracht. Daarnaast werken veel jongeren in de horeca en detailhandel; de sectoren die hard getroffen werden door de maatregelen. De combinatie van deze factoren zorgt ervoor dat werkgevers vaker het contract van jongeren opzeggen (Het Parool, 18 juni 2020).Ook de zomerbaantjes liggen door de coronacrisis niet meer voor het oprapen (AD, 1 juli 2020). Veel vaste werknemers gaan niet of korter op vakantie. Bedrijven hebben last van de coronacrisis en hebben minder omzet/afzet en dus ook minder behoefte aan tijdelijk personeel. De traditionele ‘zomersectoren’ zoals horeca, festivals en toerisme zijn juist de hardst getroffen sectoren.Veel jongeren werken juist in de zomer om het collegegeld voor het komende jaar te bekostigen. Of zij sparen om een buffer op te bouwen of voor de huur van hun kamer. De huidige economische situatie maakt dit nu moeilijker, wat veel stress met zich meebrengt. Studenten zien zich genoodzaakt (meer) te lenen. Het Nibud waarschuwt daarom al voor een oplopende studieschuld van studenten (Trouw, 14 april 2020).Het UWV heeft het aantal aanvragen voor een WW-uitkering fors zien stijgen (NOS, 20 mei 2020). Om recht te hebben op een WW-uitkering of op de bijstand moet je aan veel eisen voldoen. Zo moet je per direct beschikbaar zijn voor voltijd werk. Jongeren voldoen hier vaak niet aan omdat ze bijvoorbeeld studeren. Als jongere val je dus al snel tussen wal en schip.
Wat kunnen wij hier nu samen aan doen? Wat kan jij doen? Laten we er voor de lange termijn voor zorgen dat we jongeren niet vergeten in het proces van besluitvorming. Door jongeren te betrekken zorg je er niet alleen voor dat jongeren zich gehoord voelen, maar worden ook de belangen van een groot deel van de bevolking vertegenwoordigd.Op korte termijn moeten we jongeren vooral ondersteunen waar mogelijk. Ben je ondernemer? Probeer bijvoorbeeld wat (extra) stageplekken aan te bieden. Zit je deze zomer te genieten op het terras? Wellicht kan de student die jouw drankje komt brengen wel wat extra fooi gebruiken.Kort gezegd: zou wel sick zijn als jullie ons niet vergeten.
Yasmin Ait Abderrahman, lid PRO21